Wat is er te zien in Akkrum?

Een permanente expositie van materialen voor de waterbouw die een milieuvriendelijk alternatief bieden voor ´fout hout´. Deze steigers, meerpalen en damwanden staan in een

praktijksituatie voor min. 15 jaar gebruik.

 

Doelgroep

De EDW is opgezet om praktische voorlichting te geven over duurzame alternatieven voor ´fout hout´ aan architekten, aannemers, hoveniers, ambtenaren van rijksoverheid, provincies, waterschappen en gemeenten, haven- en waterwegbeheerders en particulieren.

Naast het geven van technische voorlichting geven is het doel ook om inspiratie te bieden om creatieve oplossingen voor waterwegen en havens te vinden.

 

Lokatie

In de jachthaven van Akkrum, Friesland is rond het passanten-eiland een scala aan materialen neergezet in de vorm van steigers, meerpalen en damwanden.

 

Motivatie

De waterbouw gebruikt grote hoeveelheden tropisch hout. Niet al dat hout is duurzaam gekapt en verhandeld. Van het zgn. ´foute hout´ is bekend dat dit een grote aanslag doet op tropisch regenwoud. Het verdwijnen van grote stukken kostbaar oerbos betekent niet alleen grote schade aan flora en fauna, maar ook en forse CO2-productie. Uit een nog niet gepubliceerde verkennende LCA-studie blijkt dat de milieu-schade door ´fout hout´ vele malen groter is dan welk ander materiaal ook, of het nu staal, beton, kunststof of gecertificeerd hout is.

 

Opschaling

In principe kunnen de materialen ook gebruikt worden voor grootschaliger werken. Daarbij is opschaling (grotere diktes en lengtes) meestal nodig. Voor met name de kunststof damwanden geldt een maximum waterdiepte en kerende hoogte, waardoor ze bijv. in grotere vaarwegen niet kunnen worden toegepast. Voor mogelijkheden en beperkingen wordt naar de betreffende leverancier verwezen.

 

Uitdaging

De situatie rond het passanteneiland waarop de EDW gerealiseerd is, lijkt weinig veeleisend, maar is in feite betrekkelijk lastig: een slappe veenachtige klei met een zandlaag op ca. 6 m. diepte. De ene kant van het eiland ligt luw, de andere kant is de oever van een druk bevaren doorgaand vaarwater, dat op min. 1m90 uitgebaggerd wordt. Met name de Zuid-West-zijde krijgt veel golfslag te verduren bij harde Westenwind.

Deze condities stellen hoge eisen en met name sommige damwanden konden niet langs alle vier zijden van het eiland worden toegepast.

 

Waterbouw

Naast de getoonde steigers, meerpalen en damwanden omvat de waterbouw natuurlijk meer, zoals bruggen, sluizen, gemalen. Ook drijvende steigers voor bijv. getijdenhavens zijn niet meegenomen in het overzicht. De bedoeling is om wel informatie te leveren over deze onderwerpen.

 

Keurmerken voor hout

Waarom verschillende keurmerken?

FSC en PEFC gekeurd Europees hout zijn op EDW te vinden. De Nederlandse overheid heeft beide keurmerken goed bevonden en schrijft deze ook voor in bestekken en bij aanbestedingen.

 

Waarom kunststof?

Het toepassen van kunststof materialen in de waterbouw kan ook economisch voordeel bieden. Een belangrijk pluspunt is dat kunststof lang mee gaat. Daarnaast is er minder energie voor transport nodig omdat het licht in gewicht is.

 

Waarom staal?

Stalen damwanden worden zeer veel toegepast en zijn ook geschikt voor grotere waterwerken. De levensduur wordt sterk bepaald door de aard van het water en - in mindere mate - van de grond die gekeerd moet worden (zuurgraad oa).

 

Waarom beton?

Betonnen damwanden hebben als grote voordeel dat ze ook dragend kunnen zijn voor constructies. Daarnaast kan beton zeer lang mee, indien de kwaliteit goed is en de omstandigheden niet te ongunstig. Bovendien kan beton ook worden toegepast bij grotere waterwerken.